در صورت آسیب دیدن تیر بتنی خسارات جبران ناپذیری به بار می‌آید. به منظور مقاوم سازی ساختمان و ترمیم تیر بتنی آسیب دیده روش‌ها و راهکارهای گوناگونی وجود دارد، برای مثال می‌توان از ورق‌ها و الیاف FRP بهره برد، در روش دیگر که به نام ژاکت فولادی شناخته می‌شود از ورق‌ها و تسمه‌های فولادی استفاد می‌شود که در ادامه پیرامون علت و روش های دیگر مقاوم سازی تیر بتنی پرداخته خواهد شد.
تیر بتنی از المان‌های اصلی در سازه بتنی هستند، تیرها المان‌های افقی هستند که بارهای محوری، برشی و خمشی وارده را به ستون منتقل می‌کنند. تیرها از یک مقطع مستطیلی بتنی به همراه آرماتورهای فولادی ساخته شده‌اند، مقطع بتنی مقاومت فشاری را در راستای تنش‌های وارده تامین کرده و آرماتورها مقاومت در برابر کشش را تامین می‌کنند؛ تیرها به همراه ستون‌ها اسکلت کلی سازه را می‌سازند در نتیجه نقش مهمی در سازه بر عهده دارند.
برای طراحی تیر بتنی باید از روابط و ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان تحت عنوان طراحی و اجرای ساختمان بتنی استفاده کرد. در این آیین نامه پیرامون نوع بتن مورد استفاده و همچنین الزامات مربوط به محاسبه و طراحی مقطع مورد نظر به همراه آرماتورها آورده شده. در صورتی که به هر دلیلی این الزامات رعایت نشود سازه تیر بتنی ممکن است با آسیب دیدگی مواجه شود و نیاز به مقاوم سازی داشته باشد. این آسیب دیدگی‌ها شامل نمایان شدن، خوردگی آرماتورها، زنگ زدگی آرماتورها، کرم خوردگی بتن، نمایان شدن سنگدانه‌های داخل بتن، ترک خوردگی سطح بتن و خزش بتن است.
روش مقاوم سازی تیر بتنی با الیاف FRP
الیاف FRP معمولا خود به چند دسته طبقه بندی می‌شوند: الیاف کربن، الیاف شیشه، الیاف آرامید و الیاف هیبرید که الیاف کربن از پرکاربردترین این الیاف هستند.
الیاف FRP از پرکاربردترین محصولات هستند و در حوزه‌های مختلف صنعت ساختمان سازی، صنعت خودرو سازی، صنعت هوافضا، صنعت پزشکیِ ورزشی و … کاربرد دارند، برای مثال در ورزش شمشیر بازی از لباس‌هایی از جنس الیاف آرامید استفاده می‌شود که هم مقاومت است و هم ظاهر زیبایی دارد یا به عنوان نمونه‌ای دیگر در صنعت ساخت‌وساز برای مقاوم سازی از الیاف کربن و یا شیشه استفاده می‌شود.این الیاف در بازار به شکل‌ها و شیوه‌های مختلف به فروش می‌رسند مثلا به شکل لمینیت الیاف کربن، ورق الیاف کربن و نوار الیاف کربن؛
الیاف FRP به خاطر وزن سبک و راحتی اجرا و در عین حال اعمال مقاومت چشمگیر پس از اجرا، امروزه بسیار نزد سازندگان ساختمان محبوب شده‌اند و برای مقاوم سازی تیرها به وفور استفاده می‌شوند.
شرکت مقاوم سازی سازین یکی از پیشگامان فناوری استفاده از الیاف FRP است و با ارائه راهکارهای نوین در زمینه مقاوم سازی با الیاف FRP پیشرفت شگرفی داشته است.برای اجرای الیاف FRP ابتدا مواضعی که به مقاوم سازی احتیاج دارند را شناسایی کرده و یک لایه پرایمر برای آماده سازی سطح اجرا می‌کنیم سپس الیاف را قرار می‌دهیم و روی آن را با چسب اپوکسی می‌چسبانیم و در نهایت هم می‌توانیم از یک لایه به عنوان محافظ روی سطح کار استفاده کنیم.
روش مقاوم سازی تیر بتنی به کمک ژاکت فولادی
در روش ژاکت فولادی تیر را به کمک تسمه و ورق محاط می‌کنیم به طوری که دور‌تادور تیر (سه بر تیر) با ژاکت فولادی پوشیده شود.نحوه‌ی اتصال تسمه‌ها و ورق‌ها به تیر با استفاده از رول بولت‌ها، بولت‌ها، رزین‌ها و چسب‌های مخصوص می‌باشد.
تقویت تیر بتنی با ورق فولادی یا مقاوم سازی با ژاکت فلزی بر حسب مورد می تواند نواری و یا موضعی باشد. این ورق‌ها باید با بولت به تیرها و ستون ها وصل گردند تا بتوانند در تحمل لنگر‌های خمشی و نیرو‌های برشی ایجاد شده در اتصال مشارکت نمایند. انتخاب پیچ و بولت مناسب برای اتصال به تیرها نیز از جمله موارد مهم است، بدین منظور در مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان تحت عنوان طراحی و اجرای سازه‌های فولادی هم در رابطه با ضوابط انتخاب تسمه‌ها و ورق‌ها صحبت شده و هم درباره ابعاد و مقاومت پیچ‌های مورد استفاده به منظور اتصال تیر بتنی و ورق نکاتی ذکر شده (به منظور مطالعه در این باره به مبحث هفتم مقررات ملی فصل سوم و بند 10-3-8-4 مراجعه کنید، همچنین در مورد اتصال با پیچ به فصل چهارم و بند 10-4-4-6 رجوع نمایید. ورق‌های فلزی پیرامون، علاوه بر ایجاد محصور شدگی در تیرها خردشدگی بتن را به تاخیر انداخته و باعث افزایش مقاومت فشاری آن می گردند.
مقاوم سازی تیر بتنی با ژاکت بتنی
در بعضی موارد که تیر بتنی باید افزایش ابعاد داشته باشد یا تیر سختی و مقاومت کافی را ندارد می‌توانیم بنا بر صلاح دید طراح و ناظر از روش ژاکت بتنی استفاده کنیم، در این روش سه وجه تیر که دارای دسترسی است را شناژبندی کرده و قالب بندی می‌کنیم وسپس بتن را می‌ریزیم در صورتی که ژاکت بتنی ضخامت کمی داشته باشد می‌توانیم به روش شاتکریت یا بتن پاشی عمل کنیم در غیر اینصورت باید از قالب بندی و به خصوص قالب خود تراکم استفاده کنیم. با توجه به این که ژاکت بتنی از جنس خود تیر است در نتیجه باید دقت شود مشخصات بتن جدید با بتن قدیم همخوانی داشته باشد و پس از گیرش، بتن دچار ترک خوردگی نشود، همچنین باید کنترل شود با افزایش ابعاد تیر آیا تغییری در سختی و مقاومت تیر رخ داده یا خیر. این کنترلها باید بوسیله نرم افزار صورت گیرد. با وجود تمام مسائل گفته شده روش ژاکت بتنی از پرکاربردترین روش های مقاوم سازی است.
ترمیم تیر بتنی به کمک تزریق رزین
در مواردی که آسیب دیدگی تیر مشهود است برای مثال تیر دچار ترک خوردگی شده است می‌بایست قبل از مقاوم سازی عملیات ترمیم تیر بتنی انجام شود. ترمیم تیر بتنی به روش های مختلفی انجام می‌پذیرد. یکی از این روش‌ها، روش تزریق رزین است:
در این روش با استفاده از ابزار مخصوصی به نام پکر فرآیند تزریق انجام می‌شود، این دستگاه مکانیکی رزین را در طی زمان مشخص با سرعت مشخصی به داخل ترک‌ها پمپ می‌کند. رزین‌ها در عمق ترک نفوذ کرده و ترک‌ها را می‌پوشانند و بدین ترتیب ترمیم تیر بتنی صورت گرفته.
ترمیم تیر بتنی به کمک ملات ترمیمی
در روش ملات ترمیم بتن با استفاده از محصولات ترمیم بتن مانند ملات اپوکسی و ملات ترمیم سیمانی آسیب دیدگی بتن را رفع می‌کنیم. آسیب دیدگی‌هایی مانند ترک خوردگی، خوردگی آرماتورها و کرم خوردگی بتن و جدا افتادگی سنگدانه‌ها به روش ترمیم ملات اصلاح و ترمیم می‌شوند. پس از اینکه ترمیم صورت گرفت باید به سراغ روش های مقاوم سازی ساختمان برویم.
